Τι είναι το ποδόσφαιρο;

Η πιο πάνω ερώτηση φαινομενικά και μόνο έχει μία προφανή απάντηση."Το ποδόσφαιρο είναι ένα ομαδικό άθλημα". Πράγματι κάπως έτσι θα εμφανιζόταν στα βιβλία της ιστορίας έπειτα από μια χιλιετία όπου για τον έναν ή τον άλλο λόγο το ποδόσφαιρο δε θα παίζεται πια. Δεν καλύπτει όμως μία τέτοια ερμηνεία πολλές άλλες παραμέτρους που διαμορφώνουν την ύπαρξη του ποδοσφαίρου.

Ξεκινώντας από την ίδια τη λέξη "ποδόσφαιρο" σημαίνει αυτό που ασχολείται με τη σφαίρα δηλαδή τη "στρογγυλή θεά" και το πόδι ή τα ΄ποδια. Δεν παραπέμπει η ίδια η λέξη σε "παιχνίδι" αλλά όλοι ξέρουμε πως το ποδόσφαιρο παίζεται. Αυτό είναι αλήθεια μόνο ως ένα βαθμό γιατί εγώ προσωπικά πιστεύω πως το ποδόσφαιρο παίζεται στις αλάνες και όχι στα επαγγελματικά γήπεδα. Η ίδια η λέξη που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το ποδόσφαιρο σε άλλες χώρες έχει ακριβώς την ίδια έννοια με την ελληνική.

Καλώς μέχρι εδώ. Σύμφωνα με τα παραπάνω το ποδόσφαιρο είναι ένα ομαδικό άθλημα που παίζεται με τα πόδια και με μπάλα. Μπορεί ακόμα να παίζεται σε επαγγελματικό επίπεδο και σε καθαρά ερασιτεχνικό. Γνωρίζουμε καλά πως παίζεται σε όλον τον κόσμο και άρα είναι παγκόσμιο. Επίσης έχει κοινό ιδίως όταν παίζεται σε επαγγελματικό επίπεδο, τους φιλάθλους. Όμως ενώ οι ορισμοί του ποδοσφαίρου είναι σχετικά απλοί και απορρέουν από έυλογες επισημάνσεις σχετικά με τη φύση του ποδοσφαίρου, αυτό που το κάνει ιδιαίτερο είναι οι φίλαθλοι που προσελκύει και ο βαθμός που πετυχαίνει κάτι τέτοιο.

Το ποδόσφαιρο λοιπόν είναι ένα φαινόμενο. Είτε είναι άθλημα είτε είναι θέαμα είτε οτιδήποτε άλλο μπορεί να σκεφτεί κανείς πάνω από όλα είναι φαινόμενο λόγω της επιρροής του και της οικουμενικότητάς του. Λέγοντας πως είναι φαινόμενο εννοούμε πως αποτελεί κάτι το ξεχωριστό σε σχέση πάντα με άλλα θεάματα και άλλα αθλήματα και αυτό γιατί εμπεριέχει πλέον ψήγματα άλλων χώρων εντελώς διαφορετικών από αυτόν του γενικότερου αθλητισμού. Είναι ένα φαινόμενο κατά την κρίση μου κοινωνικό επειδή αφορά ένα πολύ μεγάλο μέρος της ελληνικής και άλλων κοινωνιών (παράδειγμα οι πανηγυρισμοί κατά το Euro 2004). Ακόμα είναι ένα φαινόμενο επιχειρηματικό εξ' αιτίας του επαγγελματικού χαρακτήρα που έχει λάβει κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών και φυσικά λόγω των οικονομικών μεγεθών που όλο και αυξάνονται στο χώρο του ποδοσφαίρου (βλέπε τους προϋπολογιμούς των σύγχρονων σωματείων και τις χορηγίες τους). Εδώ πρέπει να πούμε ότι κάθε επαγγελματικό σωματείο διαφοροποιείται από όλες τις άλλες επιχειρήσεις της οικονομίας διότι λειτουργεί με εντελώς διαφορετικούς οικονομικούς κανόνες από αυτές. Για παράδειγμα η ζήτηση για το ποδόφαιρο ως αγαθό δεν ακολουθεί τον κανόνα της αύξησης της ζητούμενης ποσότητας από μία μείωση της τιμής χωρίς όμως να κατατάσσεται στην κατηγορία των κατώτερων αγαθών. Ακόμα είναι ένα φαινόμενο πολιτικό. Σύμφωνα με τη νομοθεσία η πολιτεία πρέπει να έχει ξεκάθαρη και ανεξάρτητη σχέση με το ποδόσφαιρο αλλά πόσες φορές δεν έχουμε δει στη χώρα μας μία αλλαγή από την κυβέρνηση να επιρρεάζει και και το ποδόσφαιρό; ή ακόμα και το ποδόσφαιρο να επιρρεάζει την επιλογή του λαού για την κυβέρνηση έως έναν βαθμό;

Με βάση τα παραπάνω θα ήταν αφελές να πούμε ότι το ποδόσφαιρο είναι απλώς ένα ομαδικό άθλημα. Το ποδόσφαιρο αποτελεί ένα πολυσύνθετο φαινόμενο κοινωνικοπολιτικοοικομικού χαρακτήρα με αθλητική προέλευση. Αποτελεί τρόπο ζωής για εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο και αποτελεί ανάγκη για τους περισσότερους από αυτούς. Εδώ λοιπόν όσοι αντιμετωπίζουν το ποδόσφαιρο σαν άθλημα δε θα βρουν πολλά να διαβάσουν. Βέβαια έχω σκοπό να κάνω ορισμένες καθαρά αθλητικές αναλύσεις που σχετίζονται με το ποδόσφαιρο αλλά πάνω από όλα θέλω να μοιραστώ ορισμένες προσωπικές αντιλήψεις και ιδέες για το φαινόμενο του ποδοσφαίρου βλέποντάς το από όλες τις διαφορετικές σκοπιές του.